Kadın Kanserleri Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kanser, hücrelerin kontrol dışı büyümesidir. Kadın üreme sisteminde görülen jinekolojik kanserler aynı zamanda kadın kanserleri olarak da bilinmektedir. Rahim ağzı kanseri, yumurtalık kanseri, rahim kanseri, vajen ve vulva kanseri başlıca 5 kadın kanseri olarak da ifade edilir. Altıncı bir kadın kanseri türü olan fallop tüpü kanseri çok nadir olarak görülmektedir.

Jinekolojik kanserlerden sadece rahim ağzı kanseri görüntüleme yöntemleri ile erken dönemde teşhis edilebilir. Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde daha kolay bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Rahim ağzı kanseri dışında kalan kadın kanserlerinin teşhisi basit ve kolay olmadığı için belirtilerini de iyi bilmek gerekmektedir. Kanserin ileri evrelerde teşhis edilmesi tedavinin hem daha zor hem de daha uzun vadeli olmasına yol açmaktadır. Jinekolojik kanserlerin farklı tedavi yöntemleri bulunur. Bu yöntemler genellikle kanser türüne göre değişiklik gösterir.

Kadın Kanserleri Nelerdir?

Kadın kanserleri, kadın üreme sisteminde görülen kanserlerdir. Dünyada her yıl milyonlarca kadına jinekolojik kanser teşhisi konmaktadır. Jinekolojik kanserler herhangi bir kadını etkileyebilmektedir. Genel risk faktörleri arasında aile geçmişi, obezite, yaş ve HPV bulunmaktadır.

Beş ana kadın kanseri türünden olan rahim ağzı kanseri HPV aşısıyla önlenebilmektedir. Rahim ağzı mesane ile rektum arasında yer alan ve rahimden vajinaya doğru bir kanal oluşturan bölgedir. Diğer kadın kanserlerinin aksine Pap smear testi ile teşhis edilebilmektedir.

Rahim kanseri ise kadınlar arasında en sık görülen jinekolojik kanserdir. Rahim kanserinin farklı türleri vardır ve en sık görülen türü endometriyal kanserdir. Rahmin iç astarını oluşturan endometriyumda meydana gelmektedir.

Vajina kanseri ise en nadir jinekoloji kanseridir. Vajinal kanserlerin en yaygın görülen iki türü skuamöz hücreli kanserler yani skuamöz karsinom ve adenokarsinomdur. Skuamöz karsinom vajinal kanser vakalarının yaklaşık %70’inde görülür. Genellikle 60 yaş üzerindeki kadınları etkiler. Adenokarsinom ise sıklıkla 50 yaş üzeri kadınlarda görülür ve vajinal kanserlerin 15 kadarını oluşturur.

Yumurtalık kanseri kendi içerisinde üç farklı türde değerlendirilmektedir;
• Epitel hücre kanserleri,
• Germ hücre kanserleri
• Stromal hücre kanserleri.

Yumurtalıkların yüzeyinde bulunan epitel hücrelerde görülen kanse türüne epitel hücre kanseri adı verilmektedir. Bu kanser türü en sık görülen yumurtalık kanseri türüdür. Yumurtalığın ürettiği yumurta hücrelerinden gelişen kanserler ise germ hücre kanserleri olarak adlandırılır. Son olarak stomal hücre kanserleri ise yumurtalıkların kadın hormonu üretiminden sorumlu olan yapısal dokusunda gelişen yumurtalık kanseri türüdür.

Vulvar kanser ise vajina kanseri ile birlikte kadınlarda en nadir görülen jinekolojik kanser türüdür. Genellikle vulvayı oluşturan dokulardan ikisi olan labia majora ve labia minora da görülmektedir. Yıllar içerisinde çok yavaş bir şekilde ilerlemektedir. Vulvar kanserlerin geneli skuamöz hücre karsinomudur. Melanoma da genellikle labia minora’da ya da klitoriste görülen bir diğer yaygın vulvar kanser türüdür. Diğer vulvar kanser türleri adenokarsinom, Paget hastalığı, sarkom ve bazal hücre karsinomudur.

Kadın Kanserlerinin Belirtileri Nelerdir?

Kadın kanseri belirtileri kanser türüne ve kişinin sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Jinekolojik kanser türlerinde genellikle ortak görülen belirtiler arasında vajinal kanama, vajinal akıntı, az yemek yemeyle gelen tokluk hissi, karın ve bel bölgesinde ağrı, sık idrara çıkma isteği ve kabızlık yer almaktadır. Ancak kanser türleri birbirinden çok farklı belirtilere sahip olabilmektedir.

Rahim ağzı kanseri belirtileri genellikle anormal hücreler gelişip çevre dokuları istila etmeden önce ortaya çıkmaz. En yaygın görülen belirtileri düzenli adet döngüsü aralarında ya da cinsel ilişki sonrasında şiddetli kanamadır. Diğer rahim ağzı kanseri belirtileri normalden daha uzun süren aşırı kanamalı adet görme, menopoz sonrası kanama, vajinal akıntı ve ağrılı cinsel ilişkidir.

Rahim kanseri belirtileri arasında en sık görüleni anormal vajinal kanamadır. Rahim kanseri olan kişilerin %90’ında adet dönemi dışında aşırı kanama görülür. Bunun dışında menopoz sonrası kanama, idrara çıkmada zorlanma, ağrılı cinsel ilişki ve kasık bölgesinde şişlik hissidir.

Vajinal kanser belirtileri kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir. En yaygın görülen vajinal kanser belirtileri adet dışı kanama, vajinal akıntı, idrara çıkmada zorlanma, ağrılı cinsel ilişki, kasık bölgesinde ağrı, kabızlık ve oturur pozisyonda vajinada kitle hissidir. Histerektomi olan kadınlarda bile vajinal kanser görülmesi mümkündür. Bu nedenle histerektomi olan kadınların yine de bu belirtilere dikkat etmesi gerekmektedir.

Yumurtalık kanseri belirtileri diğer bazı hastalıkların belirtileri ile kolay bir şekilde karıştırılabilmektedir. Bu nedenle kişilerin çok dikkat etmesi gerekmektedir. Diğer birçok kanseri türünde olduğu gibi yumurtalık kanseri belirtileri de kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Karında şişlik hissi, iştah kaybı, az bir miktar yemekten sonra tok hissetme, gaz sancısı, hazımsızlık, mide bulantısı, sürekli olarak yorgun hissetme, vajinal kanama, nefes nefese kalmaya neden olan ciğerler etrafında sıvı birikimi gibi belirtiler en yaygın görülen belirtilerdendir. Bu belirtileri gören kişilerin hemen doktora başvurması gerekmektedir. Çünkü yumurtalık kanseri çok ileri evrelere geldiğinde belirti göstermeye başlar.

Vulvar kanser belirtileri ise diğer jinekolojik kanser türlerinden çok farklıdır. En yaygın görülen vulvar kanser belirtileri kaşıntı, vulva renginde ve görünümünde değişiklik, yanma ve ağrı hissi, birkaç aydan fazla süren açık yara ve vulvanın renginde beyazlaşmadır. Vulvar kanser belirtileri de vulvayı etkileyen diğer rahatsızlıkların belirtileri ile karıştırılabilmektedir. Bu nedenle vulvar kanser belirtileri görülen kişilerin vakit kaybetmeden muayene olması gerekmektedir.

Adet Dönemi Dışında Kanama

Adet dönemi dışında kanamanın birçok nedeni olabilmektedir. Bu nedenlerden bazılarının tedavisi basittir. Bazı nedenler ise ciddi bir sağlık problemidir. Adet dönemi dışında kanama gören kişilerin uzman doktora muayeneye gitmeleri tavsiye edilmektedir. Adet dönemi dışında kanamanın potansiyel nedenleri arasında rahimde ya da rahim ağzında kitle, stres, bazı hastalıkların tedavilerinde kullanılan ilaçlar, düşük, vajinal kuruluk, hormonal dengesizlik ve kanser yer almaktadır.

Adet dönemi dışında vajinal kanaması olan kişilerin mutlaka uzman doktora danışması gerekmektedir. Hamilelikte görülen vajinal kanama ise düşük belirtisidir bu nedenle vajinal kanama yaşayan hamileler acil tıbbi yardım almalıdır. Vajinal kanama ile birlikte ağrı, yorgunluk, baş dönmesi, ateş ya da bayılma hissi gibi belirtilerin olması durumunda kişilerin en yakın sağlık kuruluşuna gitmesi tavsiye edilmektedir.

Türkiye’de En Yaygın Kadın Kanserleri Hangileridir?

Türkiye’de her yıl ortalama olarak 10,000’den fazla kadına jinekolojik kanser tanısı konmaktadır. Bu vakaların yarısından fazlasını rahim kanseri oluşturmaktadır. Rahim ağzı kanserini ise yumurtalık kanseri, rahim ağzı kanseri, vulva ve vajina kanseri takip etmektedir. Türkiye’de kadınlar arasında en sık görülen ikinci kanser türü genital kanserlerdir. Birinci sırada ise meme kanseri yer almaktadır.

Kadın Kanserleri Nasıl Tedavi Edilir?

Jinekolojik kanserlerin tedavisi, kanserin türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Kanser ne kadar yayıldığı, hastanın genel sağlık durumu ve varsa diğer hastalıkları tedavinin planlanmasında göz önünde bulundurulmaktadır. Tedavi yöntemleri ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi olarak sıralanır. Bazı durumlarda yöntemlerin birkaçı kombine şekilde uygulanabilmektedir. Ameliyat ile belirlenen tümörler vücut dışına alınmaktadır. Tümörün yerine göre rahmin tamamen alındığı histerektomi de yapılabilmektedir. Bununla birlikte yayılmasını engellemek ya da varsa diğer bölgelerdeki kanserin sıçramasını önlemek için rahim ile birlikte fallop tüpleri ve yumurtalıklar da alınabilmektedir. Bu işleme ise salpingooferektomi adı verilir. Kanser ileri evrelerde çevrede yer alan lenf düğümlerine de sıçramaktadır. Önlem olarak genital bölgeye yakın olan lenf düğümleri de alınabilmektedir.

Kanser tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem kemoterapidir. Kemoterapi ile özel ilaçlar kullanılarak tümörlerin küçülmesi hedeflenir. Radyoterapi tedavisinde ise tümörleri öldürmek için yüksek enerjili X ışınları kullanılmaktadır. Kanserin vücudun diğer kısımlarına sıçradığı ya da tümörlerin tamamının alınamadığı durumlarda ise ameliyat sonrasında kemoterapi ya da radyoterapi uygulanarak kalan tümörler parçalanır.

Kadın Kanserleri Tekrar Eder mi?

Jinekolojik kanserler genellikle tekrarlayabilmektedir. Özellikle yumurtalık kanseri olan her 10 kadından 7’sinde kanser tedaviden sonra tekrar gelişmektedir. Bu gibi durumlarda tekrar kemoterapi tedavisi ve ameliyat gerekebilmektedir. Tümörlerin yayılması, tamamen temizlenmemesi ya da yeniden tümör gelişmesi gibi birçok nedene bağlı olarak tekrarlama görülebilmektedir.

Tekrarlamanın en az olduğu jinekolojik kanser türü ise rahim kanseridir. Tekrarlamanın önlenmesi için jinekolojik kanser görülen kadınlarda üreme sisteminin tamamen alınması tavsiye edilmektedir. Rahim, yumurtalık ve fallop tüplerinin alınması ile kanserin tekrarlama riski sıfırlanmaktadır. Ancak bu ameliyatı olan kişilerin çocuk sahibi olması imkansızdır. Henüz menopoza girmemiş olan kadınlarda yumurtalıkların alınması durumunda ameliyat sonrasında menopoz dönemi başlar.