Menopoz

Kadınlarda 12 ay üst üste adet görülmediğinde menopoz döneminin  başladığı kabul edilir. Yumurtalıklarda üretilen östrojen ve progesteron seviyelerinin değişmesi ile beraber ateş basması ya da vajinal kuruluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Menopoz yaşlanmanın doğal bir sürecidir ve kadınlarda üreme çağının sona erdiğini gösterir.

Menopoz Nedir?

Menopoz, adet döngülerinin sonu anlamına gelmektedir. 50’li yaşların başında olan kadınlarda görülmektedir ancak daha önce ya da daha sonra menopoza giren kadınlarda bulunmaktadır. Menopoz doğal bir biyolojik süreçtir. Çeşitli belirtilere neden olabilmektedir. Alışma sürecinde çeşitli tedavi yöntemleri bulunabilmektedir.

Menopoz Belirtileri

Kadınlarda en çok görülen menopoz belirtisi ateş basmasıdır. Özellikle vücudun üst kısmında ani sıcaklık hissi ve terleme meydana gelir. Bazı kadınlarda bu durumlar daha hafif olurken bazı kadınlarda daha ciddi terlemelere neden olabilmektedir. Menopoz belirtileri arasında düzensiz adet görme, vajinal kuruluk, göğüslerde ağrı, daha sık idrara çıkma ihtiyacı, uyumada zorlanma, duygusal stres, başta ağız ve göz çevresi olmak üzere cilt kuruluğu menopozun ilk işaretleri arasında yer alır. İlerleyen dönemde ise yorgunluk, depresyon, huysuzluk hissi, kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı, kilo alma, saç dökülmesi ve libido düşüklüğü menopoz belirtileri arasında yer alır.

Erken Menopoz Nedir?

Ortalama olarak kadınlar 50’li yaşların başında menopoza girer. Ancak 40 yaşından önce menopozun başladığı durumlara prematüre menopoz ve 45 yaşından önce başladığı durumlara da erken menopoz adı verilir. Bu durumlar doğal menopoza oldukça benzerdir. Nedenleri ise çoğunlukla bilinememektedir. Eğer prematüre ya da erken menopoza neden olabilecek bir sağlık durumu ya da cerrahi operasyonun bulunmadığında bu duruma primer yumurtalık yetmezliği ya da prematüre yumurtalık yetmezliği adı verilir.

Yumurtalıkların ya da rahmin alındığı durumlarda, ailesinde erken menopoza giren kişilerin olduğu durumlarda erken menopoz görülebilmektedir. Kanser hastalığının tedavi yöntemlerinden olan kemoterapi ya da radyoterapi de yan etki olarak erken menopoza neden olabilmektedir. Frajil X sendromu ya da Turner sendromu gibi kromozomal bozukluklar sonucunda erken menopoz meydana gelir. Bunların dışında romatizmal eklem iltihabı veya iltihabı bağırsak hastalığı benzeri bağışıklık sistemi rahatsızlıkları HIV ya da AIDS ile beraber kabakulak hastalığı gibi bazı enfeksiyonlar erken menopozun nedenleri arasında yer alır.

Erken Menopoz Önlenebilir mi?

Erken menopoza neden olabilecek birçok problem bulunmaktadır. Bu nedenle önlenebilmesi için kesin bir şey söylemek çok zordur. Ancak gündelik hayatta yapılacak bazı değişikliklerin ufak etkisi olabilmektedir. Yalnız bu değişikliklerin kesin olarak erken menopozu geciktireceği garantisi bulunmamaktadır. Bunlardan bir tanesi sigarayı bırakmaktır. Sigara hormonlarda dahil olmak üzere vücut sistemleri üzerinde büyük bir yıkıma neden olur. Yapılan araştırmalara göre sigara içen kadınlar içmeyen kadınlara göre iki yıl daha önce menopoza girmektedir. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalar da beslenme ile menopoz arasında bir ilişkinin olabileceğini ortaya çıkarmıştır. Baklagiller menopozu ileriye atabilmektedir. Ayrıca makarna ve pirinç gibi gıdalarında menopozu öne çektiği düşünülmektedir. Bu alanda yapılan araştırmalar oldukça kısıtlı olduğu için beslenmenin erken menopoz üzerinde etkisi kesin olup olmadığına dair bilimsel bir kanıt yoktur.

Aşırı kilolu ve yüksek vücut kitle endeksine sahip kadınlarda erken menopoz görülme olasılığı daha yüksektir. Düzenli ve sağlıklı beslenme ile düzenli egzersiz sonucunda kilo veren kadınlarda erken menopoz görülme riski düşebilmektedir.

Erken Menopoz Tedavi Edilir mi?

Erken menopoz tedavisi pek mümkün değildir. Ancak ertelemeye yönelik yapılan bazı uygulamalar bulunur. Bunların başına hormon terapisi gelir. Östrojen ve progestin hormonunun dışarıdan alınması erken menopozun ertelenmesine ya da rahatsızlık verici belirtilerinin kontrol altına alınmasını sağlar. Bu desteklerin ortalama menopoz yaşı olan 50 yaşına kadar kullanılması gerekir. Bu tedavi ile kemik kaybı önlenir ve kalp sağlığı desteklenir. Ancak hormon terapisi herkes için uygun değildir. Çünkü hormon terapisi felç, kan pıhtılaşması ve meme kanseri riskini yükseltmektedir. Erken menopoz ile beraber görülebilecek osteoporozu engellemek için kalsiyum ve D vitamini desteği kullanılabilmektedir. 19 – 50 yaş arasındaki kadınların günlük 1000mg kalsiyum almaları gerekir. 51 yaşın üstünde bu miktar 1200mg’a çıkar. Vücudun günlük D vitamini ihtiyacı ise günlük 600IU’dır. Birçok doktor yetişkin kadınların günlük 600 – 800IU civarında D vitamini alınmasını tavsiye eder. Yine de vitamin takviyeler ide erken menopozu tedavi önlemeye yaramaz. Erken menopoz etkilerinin hafifletilmesine yardımcı olur.

Yetişkinlerde idrar tutamama şikayetleri ve tedavileri hakkında daha fazla bilgi almak için Youtube kanalımızı ziyaret edebilirsiniz.