Endometriozis Nedir?

Endometriozis, rahim astarını oluşturan endometrium dokusunun rahim dışındaki bölgelerde büyümesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Genelde adet döneminde şiddetli kanamalara ve dönemin aşırı ağrılı geçmesine neden olur. Tam olarak neden olduğu henüz bilinmemektedir.

Ancak endometriozis (Çikolata Kisti) hakkında bazı teoriler bulunmaktadır. Bu teorilere bağlı olarak genetik yatkınlık, retrograd menstrüasyon, bağışıklık sistemi problemi ya da endometrium hücrelerinin kan akışıyla vücudun diğer bölgelerine dağılması nedeniyle oluşmaktadır. Ancak bu teorilerin hepsi de tam bir açıklama getirememektedir. Her ne kadar çikolata kistine neyin neden olduğu bilinmese de belli başlı risk faktörleri bulunmaktadır. Ancak bu risk faktörlerine sahip olan kişilerde kesin görülme gibi bir durum olmadığı gibi neredeyse hiçbir risk faktörü barındırmayan kişilerde de çikolata kisti meydana gelebilmektedir.

Endometriozis Nasıl Olur?

“Endometriozis nedir?” sorusunun cevabı en basit haliyle rahimde bulunması gereken endometrium hücresinin rahim dışında büyümesidir. Ancak durum bundan çok daha farklı olabilmektedir. Çikolata kisti genellikle yumurtalıklarda, fallop tüplerinde ya da karın zarında sıkça görülmektedir. Çok nadir olarak pelvik organları oluşturan organlarda endometrial dokulara rastlanabilmektedir. Çikolata kistinde, endometrial dokular normal görevlerini yerine getirmeye devam ederler. Bu dokular rahim dışında olsa da adet döneminde parçalanarak kanar. Ancak dokunun vücuttan çıkabileceği bir yer olmadığı için endometrioma adı verile kistlere neden olur. Endometrioma çevresindeki sağlıklı dokuda bu durumdan etkilenir. Sonuç olarak yara dokusu ve yapışıklıklar meydana gelir. İleri evrelerde meydana gelen bu yapışıklık pelvik dokuların ve organların birbirlerine yapışmasına da neden olabilmektedir.

Endometriozis Belirtileri Nelerdir?

En sık görülen endometriozis belirtisi adet zamanında kasık bölgesinde aşırı ağrıdır. Her ne kadar bu dönemde krampların görülmesi normal olsa da hastalığın neden olduğu ağrı normalden çok daha şiddetlidir. Bu ağrı ayrıca zaman içerisinde giderek artmaktadır. Pelvik ağrılar ve kramplar adet döngüsünden birkaç gün önce başlayıp birkaç gün sonra bitebilir. Bununla beraber ayrıca karın ve bel bölgesinde de ağrılar görülebilmektedir. Endometriozis belirtilerinden bir diğeri de cinsel ilişki sırasında aşırı ağrıdır. Bunların dışında bağırsak hareketlerinde ya da idrara çıkmada ağrı, kısırlık, adet dönemi dışında kanama, yorgunluk, ishal, kabız, şişkinlik hissi ve mide bulantısı gibi belirtiler de bulunmaktadır. Endometriozis belirtileri genellikle adet döneminde daha da şiddetlenir. Genellikle bu belirtilerin birkaçı bir arada meydana gelebilmektedir.

Ancak adet döneminde meydana gelen ağrı, hastalığın ne kadar ciddi olduğunun belirtisi değildir. Çok hafif durumlarda aşırı ağrı olabildiği gibi hastalığın çok ileri olduğu durumlarda çok az ağrı olabilir. Hatta bazı hastalarda hiç ağrı bile meydana gelmemektedir. Endometriozis erken teşhis edildiğinde çok daha kolay ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.

Endometriozis Kimlerde Görülür?

Endometriozisin çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Genellikle adet döngüsü başladıktan yıllar sonra gelişmeye başlar. Özellikle 30 – 40 yaş arasında görülse de belirtileri ergenlik çağında başlayabilmektedir. Ancak her yaştan kadın risk grubu içerisinde yer alır. Bununla beraber ailesinde Çikolata kisti olan kişilerde hastalığın gelişme olasılığı daha yüksektir. Hamilelik Çikolata Kisti belirtilerini hafifletebilmektedir. Hiç doğum yapmamış kadınlarda bu rahatsızlık daha sık görülmektedir. Diğer taraftan çocuk sahibi olmuş kadınlarda da gelişme riski bulunur. Adet döngüsü kısa süren kişilerde, adet dönemi ağrılı ve uzun süren kişilerde ayrıca adet görmeye çok erken yaşta başlamış kişilerde hastalığın görülme riski diğer kişilere göre daha fazladır. Bununla beraber risk faktörlerinin hiçbirini taşımayan kadınlarda da endometriozis gelişimi görülebilmektedir.

Endometriozis Tedavisinde Kullanılan Yöntemler Nelerdir?

Hastalığın birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Genellikle endometriozis tedavisi kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. Hastalığın durumu, belirtileri, hastanın isteği, ve kistin nerede olduğuna göre farklı tedavi yöntemleri tercih edilebilmektedir. Bazı hastalarda ağrı kesici ilaçlar ya da hormon tedavileri ile hastalık kontrol altına alınırken bazı hastalarda endometriozis ameliyatı gerçekleştirilebilmektedir.

Hormon ya da ağrı kesici tedavisinde hastalık tam olarak tedavi edilmez. Bunun yerine semptomları kontrol altına alınır. Hormon tedavisi bazı hastaların kistlerinde küçülme sağlayabilmektedir. İleride hamile kalmayı düşünen hastalarda koruyucu endometriozis ameliyatı yapılmaktadır. Laparoskopik olarak gerçekleştirilebilen bu ameliyatlara rahim ve yumurtalıklar korunarak kistik dokular vücut dışına alınabilmektedir. Diğer bir ameliyat yöntemi de histerektomidir. Bu işlemde rahim ve yumurtalıklar beraber alınarak tedavi edilmektedir. Ancak günümüzde bu işlem pek uygulanmamaktadır. Bunun yerine koruyucu ameliyat yöntemi tercih edilmektedir.

Çikolata kisti ve kadın kanserleri ve kadın hastalıkları hakkında daha fazla bilgi almak için Youtube kanalımızı ziyaret edebilirsiniz.