Çikolata Kisti – Endometrioma

Endometrioma, kadınların üreme çağında yumurtalıklarında meydana gelen, östrojene bağlı bir kist türüdür. Her ne kadar neden olduğu bilinmese de endomtriomaya bağlı kısırlığın oosit sayısı ve kalitesinin etkilenmesinden dolayı meydana geldiği düşünülmektedir. Çikolata kisti olarak da bilinen bu kistlerin içinde adet kanı bulunmaktadır. Kistler bazı problemlere de yol açabilmektedir. Çikolata kistinin bazı farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır.

Endometrioma Nedir?

Çikolata kisti olarak da bilinen endometrioma, yumurtalıklarda meydana gelen içi sıvı dolu kistlerdir. İçerisinde bulunan kahverengi sıvının erimiş çikolataya benzemesinden dolayı çikolata kisti adını almıştır. Kistin rengi içerisinde bulunan, vücut dışına atılmayan adet kanından gelmektedir. Çikolata kisti tek bir yumurtalıkta oluşabildiği gibi her iki yumurtalıkta da meydana gelebilmektedir.

Yapılan araştırmalara göre endometriozis bulunan kadınların %20’si ile %40’ında çikolata kisti bulunmaktadır. Endometriozis, rahim astarını oluşturan endometrium dokusunun rahim dışında büyümesi ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genellikle yumurtalıklarda, fallop tüplerinde ve üreme sistemini oluşturan diğer organlarda görülebilmektedir. Çikolata kistleri endometriozisin alt grubunu oluşturur.

Adet döngüsü olan her kadında çikolata kisti oluşma riski bulunur. Sadece endometriozisi olan kişilerde endometrioma görülmektedir. Özellikle 25 – 40 yaşları arasındaki kadınlarda sıkça rastlanmaktadır. Endometriozis dört farklı evrede değerlendirilmektedir. Çikolata kistlerine ise çok miktarda dokunun olduğu üçüncü evrede rastlanır. Dördüncü evrede ise kist dokusu derinlere işlemiştir ve çikolata kistinin boyutları da üçüncü evreye göre daha büyüktür.

Çikolata Kisti (Endometrioma) Belirtileri Nelerdir?

Çikolata kisti bazı hastalarda belirtilere neden olabilmektedir. Bazı hastalarda ise hiçbir belirtiye neden olmaz. Kistin büyüklüğü ile belirtiler genellikle uyuşmaz. Kistin küçük olduğu hastalarda şiddetli belirtiler görülürken büyük kistlerin olduğu hastalarda hiçbir belirti meydana gelmeyebilmektedir. Kistlerin boyutu ise genellikle 2cm ile 20cm arasında değişiklik gösterir. Çikolata kisti belirtileri, endometriozis ile oldukça benzerdir.

• Belirtiler arasında aşırı ağrılı ve kramplı adet dönemi
• Adet döneminden bağımsız olarak kasık bölgesinde ağrı
• Düzensiz adet görme
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Kısırlık olabilmektedir.

Çikolata kisti yırtıldığında ya da patladığında aniden karın bölgesinde, kistin olduğu tarafta şiddetli bir ağrıya neden olur. Kistin yırtılması acil bir durum olarak değerlendirilir ve böyle bir durumda hastaların vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekir.

Çikolata Kistinin (Endometrioma) Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Fiziksel muayenede kist hissedilmesi, açıklanamayan kısırlık ve endometriozis belirtilerinin görülmesi durumunda teşhis için ultrason gibi gelişmiş görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. Ultrason ile kist olup olmadığı kontrol edilebilmektedir. Ancak ne tür bir kistin oluştuğu ultrason ile ayır edilmemektedir. Çikolata kistinin kesin tanısının konabilmesi için uzman doktorun kistin içerisinde sıvı ve doku alması gerekmektedir. Bu da genellikle biyopsi ile yapılır. Alınan doku örneği mikroskop altında incelendikten sonra teşhis konabilmektedir.

Çikolata kisti tedavisi hastanın yaşına, belirtilerine, yumurtalıkların etkilenme durumuna ve ileride çocuk isteyip istemediğine göre değişiklik gösterir. Kistin küçük ve herhangi bir belirtiye neden olmadığı durumlarda genellikle bekleme ve izleme yöntemi tercih edilir. Ayrıca doğum kontrol hapı ile de kistin büyümesi yavaşlatılabilmektedir. Ağrılı semptomların olduğu, kistlerin 4 cm’den büyük olduğu ve kısırlığın meydana geldiği durumlarda ise kistektomi adı verilen çikolata kisti ameliyatı gerçekleştirilir. Çikolata kisti ameliyatı genellikle laparoskopik yöntemle yapılır. Vücuda açılan küçük kesilerden kamera ve ameliyat ekipmanlarının yerleştirilmesi ile yapılan bu ameliyat hastalar için oldukça güvenli bir yöntemdir. Üstelik minimal invaziv bir yöntem olduğu için hastaların iyileşme süreleri kısadır. Bununla beraber ameliyat izi gibi estetik kaygılarda bulunmaz. Açılan kesilerin izi yaklaşık bir yıl sonra dışarıdan bakıldığında fark edilemeyecek hale gelmektedir.

Çikolata Kisti (Endometrioma) Tekrarlar mı?

Çikolata kisti, endometriozis olan kadınlar arasında oldukça yaygındır. Genellikle ilaç tedavisi ile kontrol altına alınsa da bazı durumlarda cerrahi müdahale ile alınması gerekmektedir. Yapılan araştırmalara göre çikolata kisti ameliyatından sonra tekrar kist oluşma ihtimali %30 civarındadır. Özellikle alınan kistlerin büyük olması tekrarlama riskini arttırmaktadır. İlaç tedavisi ile hastalığı tedavi etmek yerine semptomların kontrol edilmesini hedefler. Ancak yine de tekrarlama riski bulunmaktadır. Çikolata kisti ameliyatından sonra hamile kalan kadınlarda ise hastalığın tekrarlama riski düşmektedir. Tedaviden sonra hamilelik düşünen kadınların uzman doktor ile bu durumu görüşmesi ve buna uygun bir tedavi yöntemi seçilmesi gerekmektedir.

Endometrioma hakkında daha fazla bilgi almak için Youtube kanalımızı ziyaret edebilirsiniz.